آخرین وضعیت برجام در آمریکا/ اوباما یک گام تا فرار از چنگ بازها

رئیس‌ جمهور ایالات متحده، برای وتوی احتمالی رای مخالف سنای آمریکا به توافق هسته ای میان ایران و کشورهای ۱+۵، به ۳۴ رای موافق نیاز دارد. روز گذشته به ترتیب سناتور «باب کیسی» و سناتور کریس کونز، به حامیان توافق هسته‌ای در سنای ایالات متحده پیوستند و شمار سناتورهای حامی توافق با این حساب به ۳۳ نفر رسید. بدین ترتیب حامیان توافق به یک رای دیگر برای قانونی کردن حق استفاده از وتوی رئیس‌جمهوری علیه اکثریت احتمالی مخالفت‌ها نیاز دارند اما بنا بر گزارش‌ها آنها در تلاش هستند که شمار موافقان را به ۴۱ نفر برسانند تا به این صورت توافق به اجرا درآید و نیازی هم به وتوی رئیس‌جمهوری نباشد.

اگر مطابق با چشم انداز طراحی شده از سوی سناتور هری رید (رهبر دموکرات ها در سنا)، دموکرات های سنا پس از کسب احتمالی ۳۴ رای لازم برای تضمین حق وتو، افق دید خود را وسیع تر کرده و شمار آراء موافق را به  رقم ۴۱ برسانند، می توانند با استناد به قانون اطاله کلام مانع از تصویب اولیه قطعنامه رد برجام شوند. در این صورت، دیگر نیازی به آن نخواهد بود که اوباما به خود زحمت استفاده از حق وتو را بدهد چرا که با اعلام رای مثبت ۴۱ سناتور دموکرات تنها ۵ سناتور باقی می مانند تا در ترکیب با ۵۴ سناتور جمهوری خواه با توافق هسته ای مخالفت کنند که حاصل جمع این دو رقم آخر ۵۹ می شود – رقمی که هنوز یک پله پایین تر از ۶۰ رای لازم برای شکست اطاله کلام و تایید قطعنامه برجام جمهوری خواهان است.

باراک اوباما برای وتوی احتمالی رای مخالف سنای آمریکا به توافق اتمی میان ایران و شش قدرت جهانی، به ۳۴ رای موافق نیاز دارد زیرا در این صورت شمار مخالفان توافق در سنا که اکثریت در آن در دست جمهوریخواهان است، به دو سوم نمی‌ رسد و رئیس‌ جمهور آمریکا می‌تواند از حق قانونی خود برای وتوی احتمالی استفاده کند.

از مجموع یکصد سناتور آمریکایی ۴۴ نفر عضو حزب دموکرات هستند و احتمال افزایش تعداد سناتورهای حامی برجام به بیش از ۳۴ نفر نیز وجود دارد.  در مجلس نمایندگان نیز حامیان به مجموع ۱۴۶ رای نیاز دارند. در این مجلس نیز بیش از ۹۰ نفر از دموکرات‌ها که در میان آنها گروهی از نمایندگان ارشد به چشم می خورند حمایت خود را از توافق اعلام کرده‌اند

روزنامه نیویورک‌ تایمز در این رابطه می نویسد: دو رای اخیر، از دو سناتور «کلیدی» در روز دهم شهریور ماه، «حمایتی اساسی» را برای توافق فراهم می‌کند و رئیس‌ جمهوری آمریکا را در مرز پیروزی بر سر آن قرار می‌دهد. به ویژه حمایت سناتور کونز می‌تواند از اهمیت زیادی در تصمیم‌گیری دیگر سناتورهای دمکراتی که هنوز مصمم نیستند، برخوردار باشد؛ او از اعضای مهم کمیته روابط خارجی سنا است و پیشتر نگرانی عمیق خود را از توافق احتمالی با ایران ابراز کرده بود.

سناتور کیسی نیز به خبرنگاران گفته است هنوز در مورد توافق با ایران، عمیقا با احتیاط روبه‌رو می‌شود، اما در نهایت به این نتیجه رسیده که حمایت از آن به سود امنیت ملی آمریکا است.

خبرگزاری رویترز نیز می‌گوید سناتور کیسی و سناتور کونز، هر دو از سناتورهای بسیار سخت‌گیر در قبال ایران به شمار می‌روند که اکنون از توافق اتمی حمایت کرده‌اند.

در میان سناتورهای دموکرات، در حال حاضر تنها دو نفر، چاک شومر و باب منندز، مخالفت علنی خود را با توافق ایران ابراز کرده‌اند. از مجموع یکصد سناتور آمریکایی ۴۴ نفر عضو حزب دموکرات هستند و احتمال افزایش تعداد سناتورهای حامی برجام به بیش از ۳۴ نفر نیز وجود دارد.

در مجلس نمایندگان نیز حامیان به مجموع ۱۴۶ رای نیاز دارند. در این مجلس نیز بیش از ۹۰ نفر از دموکرات‌ها که در میان آنها گروهی از نمایندگان ارشد به چشم می خورند حمایت خود را از توافق اعلام کرده‌اند. یادآور می شود که تعداد دموکرات ها در مجلس نمایندگان آمریکا به ۱۸۸ نفر می رسد.

توافق هسته‌ای قرار است در روز ۱۷ سپتامبر، دو هفته دیگر، به رای گذاشته شود.

حمایت مردمی در آمریکا از برجام 

اما در حالیکه کشمکش میان حزب دموکرات و سنا بر سر توافق هسته ای ایران ادامه دارد نتایج نظزسنجی های جدید نشان می دهد که اکثریت مردم آمریکا نیز از این توافق حمایت می کنند.

نظرسنجی انجام شده از سوی دانشگاه «مری‌لند»، نشان می‌دهد ۵۵ درصد مردم آمریکا خواستار حمایت نمایندگان از توافق هستند. از سوی دیگر ۲۳ درصد خواستار افزایش تحریم‌ها و ۱۴ درصد خواستار بازگشت مقامات دولتی پای میز مذاکره و از سرگیری مذاکرات برای گرفتن نتیجه بهتر هستند.

بر اساس نتایج این نظرسنجی ۶۲ درصد از کسانی که «مستقل» هستند و ۷۲ درصد از «حامیان رسمی دموکرات‌ها»، از کنگره خواسته‌اند به توافق رای «آری» دهد. اما در میان حامیان رسمی جمهوری‌خواهان، حمایت از توافق به رقم ۳۳ درصد کاهش پیدا می‌کند.

پیش از این نظرسنجی انجام شده از سوی خبرگزاری رویترز در فروردین ماه نیز نشان می‌داد که شماری کم و بیش مشابه از رای‌دهندگان به جمهوریخواهان، از توافق اتمی با ایران حمایت می‌کنند.

در نظرسنجی‌های انجام شده از فروردین‌ماه تا تیر ماه گذشته، شمار کلی حامیان توافق، رقمی از ۵۹ تا ۵۶ درصد را در بر می‌گرفت.

سخنرانی کری در حمایت از برجام 

در این میان تلاش های کاخ سفید برای افزایش تعداد حامیان توافق هسته ای ایران همچنان ادامه دارد و قرار است امروز چهارشنبه «جان کری» وزیر امور خارجه آمریکا،  در فیلادلفیا در حمایت از توافق هسته ای ایران و همچنین افزایش احتمال تصویب این توافق در کنگره آمریکا سخنرانی کند.

کری چند روز قبل نیز با دفاع از توافق هسته ای در واکنش به سخنان کسانی که از امکان بازرسی ایران از تأسیسات خود در پارچین انتقاد می کنند، گفته بود: از اینکه توانستیم به فرایندی دست یابیم که به سؤالاتمان پاسخ می دهد، خوشحال و راضی هستیم. اگر ایرانی ها به نحوی که مورد انتظار ما است در این خصوص پاسخگو نباشند، آن ها در مسیر نقض توافق مذکور قرار خواهند گرفت و آن گاه تمام گزینه های آمریکا نیز در دسترس خواهند بود.