درخواست شهروندان از استاندار و شهرداری ؛ مردم را از شر گداها نجات دهید!

مقدمه : ظهور و بروز پدیده تکدی گری وابسته به عوامل متعدد بسیاری است که مهاجر پذیری، شرایط اقتصادی، مسائل فرهنگی و… از نمونه های آن به شمار می رود.
تبعات و پیامدهای اجتماعی و فرهنگیِ تکدی گری برای شهر و جامعه غیر قابل انکار است و عوارض این ناهنجاری در ابعاد و زوایای گوناگون قابل بحث و بررسی است.
* انواع تکدی گری
یکی از ضرورتهای تبیین و برخورد صحیح و منطقی با پدیده تکدی گری، تفکیک انواع این پدیده، شیوه ها و اشکال مربوط به آن است. سیاست ها و راهبردهای انتخابی سازمانهای ذیربط بر سر مقابله با پدیده گدایی بستگی دارد به تحلیل از سرشت و انواع تکدی گری که جامعه با آن مواجه است. به طور معمول، کارشناسان مسائل اجتماعی بر طبق مشاهدات و نتایج به دست آمده به یک تقسیم بندی دوگانه از تکدی گری، یعنی تکدی گری آبرومندانه در کنار تکدی گری آشکار و غیر آبرومندانه پرداخته اند.
الف) تکدی گری پنهان :
آن است که به طریق پنهان و آبرومندانه مانند دراویش، دعانویسان و کولی ها.
* دراویش: افرادی هستند که با کشکول و تبرزین و با «زمزمه اوراد و اذکار» و یا خواندن اشعار و روایت قصه های ملی و مذهبی به گدایی می پردازند. «در گذشته، عمده ترین متکدیان، دراویش بودند که با استفاده از عواطف و باورهای مردم به گدایی می پرداختند. در هند و پاکستان دروایشی هستند که خود را در بدترین وضع قرار می دهند، مثلا دسته جمعی در گوشه ای معتکف می شوند و نوحه های مذهبی می خوانند و اعضای بدنشان را به لرزه در می آورند و از این راه گدایی می کنند. هدف این افراد، شکستن غرور و عزت نفس در این مرحله است.»
* دعانویسان:
کسانی هستند که بر روی کاغذهای طومار مانندی دعا می نویسند و به عنوان نسخه شفابخش به مردمان و افراد نیازمند و ساده لوح می فروشند. این دسته در مناطقی که دارای ساختار سنتی و قدیمی است و در جوامع کوچکتر و شهرستانها – که بافت سنتی دارند – از ارزش ویژه ای برخوردارند و در نقشها و به شیوه های مختلف به گدایی مشغولند.
* کولی ها:
کولی طایفه ای از بقایای هندیان رامشگر است که در عهد بهرام گور به ایران آمده اند. مردمی صحرانشین و بیابانگرد هستند و در همه جا گردش می کنند. کولی ها با فالگیری و کف بینی و بندبازی، زنان و مردان ساده لوح را فریب می دهند و از این طریق مبالغی را به دست می آورند.
ب) تکدی آشکار:
کسانی که آشکارا و با استفاده از فنون و رموز روان شناسی ترحم مردم را به خود جلب و به شیوه ها و صور مختلف از دیگران تقاضای کمک می کنند به این نوع تکدی گری می پردازند.
مهمترین شکل گدایی آشکار، تکدی «حرفه ای – تخصصی » است گداهای حرفه ای افرادی هستند که از نظر مالی وضع خوبی دارند ولی گدایی را یک «کار» در ردیف سایر شغلها مثل خرید و فروش و کارهای تولیدی به حساب می آورند.
این گروه دارای تشکیلات مفصلی هستند که به صورت یک سازمان غیر رسمی اما زنده و جاندار، فعالیت می کنند.
در این تشکیلات همه چیز بر اساس توانایی شخص متکدی و ویژگیهای مکانی، جمعیتی، اقتصادی و… تقسیم می شود، لذا هر مکانی دارای ارزشهای مشخص و اهمیتی متفاوت از جاهای دیگر بوده و اصطلاحا «سرقفلی» خاص خود را دارد.
و امـا . . .
کلانشهر اهواز نماد استان خوزستان محسوب می شود و در کشور نیز کلانشهر اهواز از جایگاه ویژه ای برخوردار است به صورتی که در چند روز اخیر استاندار خوزستان بر آبادانی این شهر به عنوان نماد مقاومت و مرکز استان شهید پرور خوزستان تاکید نمود و از مسوولان خواست تا برای آبادانی و عمران شهر اهواز با شهرداری این شهر همکاری ویژه ای داشته باشند.
اگر به کلانشهرهایی مانند تبریز و اصفهان مراجعه کنید مشاهده خواهید کرد که ظاهر شهر بسیار منظم و هدفمند مدیریت می شود و دغدغه ی اینگونه کلانشهرها پیشرفتِ بیش از پیش است! اما در کلانشهر اهواز موضوع متفاوت است و هنوز از موفقیت کلانشهرهای نام برده نتوانستیم الگوبرداری کنیم، یکی از معضلاتی که در این شهر پر آوازه شاهد آن هستیم وجود متکدیان در سطح شهر است و هر روز تعداد و فعالیتشان گسترده تر می شود، به نحوی که اکثر متکدیان بصورت باندی فعالیت می کنند!
طبق بررسی های انجام شده بعضی از آنها در غالب تکدی گری به خرید و فروش مواد مخدر و حتی معامله کودکان کار نیز مشغول می باشند! این روند به اندازه ای افزایش یافته که حال در همه جای شهر حضور متکدیان به گونه ای است که می توان گفت گداها یا به قول امروزی ها متکدیان، شهر اهواز را قرق کرده اند!
متاسفانه وجود متکدیان به چهره شهر آسیب جدی وارد نموده و حتی در برخی موارد وجود گداها در خیابان ها باعث سلب آسایش و امنیت شهروندان شده است.
در همین ارتباط با آقای حسین حیدری عضو شورای اسلامی شهر اهواز گفت و گویی انجام دادیم که در ادامه می خوانیم:
نسیـم: تاکنون برای جمع آوری متکدیان از سطح شهر اهواز چه اقدامی صورت گرفته است؟
حیدری: وجود متکدیان در اهواز سیمای شهر را زشت جلوه داده و اخیرا تعداد آنها افزایش پیدا کرده است. بر اساس ماده ۵۵ قانون شهرداری ها، شهرداری اهواز موظف به جلوگیری و جمع آوری متکدیان است اما برای نگهداری از آنها در قانون چنین چیزی پیش بینی نشده است و نگهداری آنها (اعم از معاینات پزشکی و اطمینان از سلامت آنها، ایجاد شغل و…) به عهده دولت می باشد.
در حال حاضر اردوگاه نگهداری متکدیان شهر اهواز رها شده است و آن دسته از متکدیانی که در اردوگاه نگهداری می شدند به نقل از مدیر اردوگاه به واسطه ی نداشتن بودجه جهت تامین نیازهایشان مجددا رها شدند.
در این شرایط باید استاندار محترم به عنوان مدیریت کلان استان پادرمیانی کند و این معضل مهم را مرتفع کند و بین دستگاه های متولی جلسه ای برگزار کند و در بر اساس قوانین و مقررات شرح وظایف هر دستگاه را مشخص کند.
نسیـم: آیا فرمانداری برای تعیین مدیریت اردوگاه با شما هماهنگی انجام داده بود؟
حیدری: به استناد مصوبه شورای عالی اداری، مسوولیت نگهداری متکدیان به عهده ی فرمانداری گذاشته شد به همین دلیل فرماندار، شخصی را به عنوان مدیر اردوگاه مشخص و برای آن حکمی صادر کرد.
از سال ۸۷ مسوولیت نگهداری اردوگاه بر عهده فرمانداری گذاشته شد، بحث شهردار هم همین است که اردوگاهی که طبق آیین نامه مسوولیتش به عهده فرمانداریست و مدیرآن هم توسط شخص فرماندار منصوب شده، نمی شود که قسمتی از مصوبه را اجرا و باقی آن را اجرا نکند. در همان مصوبه ، دولت مکلف شده ردیف اعتباری برای نگهداری اردوگاه تامین کند. بنابراین مصوبه شورای عالی اداری هم باید اجرا شود. سازمان برنامه بودجه مکلف شده ردیف اعتباری برای اردوگاه پیش بینی کند و شهرداری هم موظف شده امکانات اولیه و تاسیس اردوگاه را تامین کند.
این در حالیست که شهرداری اردوگاه را تاسیس و امکانات اولیه آن هم فراهم کرده ولی هزینه نگهداری، کارکنان و حقوق آنها، غذا، پزشک، لباس، پوشاک و تمام اینها را باید دولت تامین کند. (به استناد مصوبه شورای عالی اداری).
نسیـم: مسوول بوجود آمدن وضعیت امروز کلانشهر برر عهده کیست و برای حل این معضل چه باید کرد؟
حیدری: اخیرا نامه ای به استاندار محترم نوشتیم و اوضاع را برای ایشان با ذکر نکات تشریح و در خواست کردیم با پادرمیانی به این موضوع ورود کند تا هرچه زودتر این مشکل حل شود و به استناد همان مصوبه شورای عالی اداری بودجه ای برای نگهداری اردوگاه مشخص کند. بین شهرداری و فرمانداری اختلاف نظر وجود دارد. ملاک ما قانون است و اگر قرار باشد همه دستگاه های اجرایی کنار بکشند و انتظار داشته باشند همه امورات را شهرداری انجام دهد ما قبول نمی کنیم. اکنون منتظر هستیم جناب استاندار جلسه ای را تشکیل دهد و شرح وظایف دستگاه های متولی را مشخص کند.
نسیـم: آینده تکدی گری در اهواز را چگونه می بینید؟
حیدری: اگر آقای استاندار به این موضوع ورود نکند و به درخواست شورا توجه نشود اوضاع نگران کننده و از این هم بدتر می شود. لازم به ذکر است که این اردوگاه ماهیانه ۲۰۰ میلیون تومان هزینه دارد.
نسیـم: آیا حقوق کارکنان اردوگاه تاکنون پرداخت شده است؟
حیدری: حدودا ۵ ماه از حقوق کارکنان اردوگاه پرداخت نشده بود، دو هفته پیش جلسه ای تشکیل دادیم که مصوب کردیم تمام هزینه ها تا تاریخ ۳۰/۸/۹۵ بطور کامل پرداخت شود ولی باقی هزینه ها بعد از تاریخ مذکور بر عهده دولت می باشد.
در ادامه این گزارش با دیگر عضو شورای اسلامی کلانشهر اهواز جناب حجت الاسلام والمسلمین کاظم سواری پیرامون این موضوع گفت و گویی انجام داده ایم که در ادامه می خوانید :
نسیـم خوزستان: وظیفه جمع آوری متکدیان از سطح شهر بر عهده چه نهادی است ؟
حجت الاسلام کاظم سواری: از آن جایی که تکدی گری یک جرم محسوب می شود انتظار می رود شهرداری اهواز همانگونه که با افراد دست فروش به دلیل ایجاد سد معبر برای عابران مزاحمت ایجاد می کنند باید از فعالیت متکدیان نیز جلوگیری کند و این وظیفه ی شهرداری است. در سال ۱۳۸۷ شورای عالی اداری کشور در خصوص ساماندهی متکدیان در این شورا چند بندی را مصوب کرده است. شهرداری ها طبق قانون مکلف هستند اردوگاهی برای این منظور با تمام تجهیزات تاسیس کنند و جمع آوری متکدیان نیز باید با نظارت نیروی انتظامی صورت بگیرد.
در ضمن کارگروهی که برای این منظور تشکیل شده می بایست وظایف خود را انجام دهند.
نسیـم خوزستان: آیا حقیقت دارد فرماندار بدون اطلاع شهرداری برای اردوگاه مدیر تعیین کرده است؟
بله فرماندار برای اردوگاه بدون مشورت با کارگروه برای یک نفر حکم صادر کرد.
اردوگاه از پارسال تاکنون به حال خود رها شده است و حتی آقای حسین زاده معاون سیاسی اجتماعی استاندار که از اردوگاه بازدید کردند از این وضعیت بسیار ناراحت بودند.
نسیـم خوزستان: آیا آماری از متکدیان داخلی و خارجی دارید ؟
قبل از اینکه فرماندار اهواز به مسائل اردوگاه ورود کند طبق آماری مستند پارسال ۶۴۲ نفر از متکدیان اتباع خارجی با حکم دادستان از استان به بیرون از مرزها خارج شدند. شش ماهه اول سال ۹۴ بیش از ۲۷۰۰ نفر جمع آوری شد و این افراد شامل اتباع داخلی و خارجی هستند.
لازم به ذکر است که در نیمه اول سال به دلیل گرما تعداد کمتری به استان وارد می شوند و بحران ما در نیمه دوم سال است زیرا شرایط آب و هوایی برای فعالیت متکدیان مناسب تر است. در سال های گذشته نیمه دوم هر سال شهرداری ستاد بحرانی را تشکیل می داد ولی متاسفانه از پارسال تاکنون هیچ اقدامی به این منظور صورت نگرفته است.
سوال اینجاست که آقای فرماندار چرا باید کسی را از بیرون وارد کند و برای آن حکمی جهت مدیریت اردوگاه صادر کند؟ این شخص حداقل باید اطلاعات و تحصیلاتی مرتبط با این مسئله داشته باشد یا از بدنه سازمان باشد. قطعا سیستم با این فرد تعامل نخواهد کرد و این شیوه غلطی است. همچنین حکم صادره بدون مشورت با کارگروه بوده و فرماندار شخصا این کار را انجام داده است!
نتیجـه گیـری :
اگر به موقع جلوی این معضل گرفته نشود نه تنها چهره ی شهر از این مخدوش تر می شود بلکه زمینه برای گسترش فساد نیز فراهم می شود. متاسفانه در این بین شهروندان بیش از همه با مشکلات و معضلات دست و پنجه نرم می کنند و ضرر این گونه آسیب ها قطعا متوجه مردم خواهد بود. تجارب نشان می دهند که کارهای مقطعی، به مثابه مُسَکِنی است که معضل مذکور را بصورت ظاهری مرتفع می کند و به قول معروف دردی را دوا نمی کند!
همچنین از استاندار محترم انتظار می رود که با اتخاذ تصمیمی منطقی، به این مسئله ورود کرده و با کمک های دولتی به شهرداری ، شهر اهواز را از وجود متکدیان ریشه کن نماید.
حال باید دید متولیان امر چه زمانی به اختلافات خود پایان داده و شهروندان را از این معضل بزرگ رها می نمایند.
به امید روزی که کلانشهر اهواز برای همیشه از وجود متکدیان پاک سازی شود نه اینکه در غالب طرحی برای مدتی کوتاه اقدام به جمع آوری آنها کنند!
گزارش : عباس سعـدی