ممنوعیت واردات، بهانه‌ای برای افزایش قیمت برنج است ؛ گرانفروشی برنج در سایه سکوت دستگاه‌های نظارتی

بسیاری از مسئولان بر این باورند که با توجه به میزان مناسب واردات برنج در ماه‌های اخیر و رشد تولید داخل، کمبودی در توزیع وجود ندارد و تنها در سایه سکوت دستگاه های متولی، قیمت برنج با نوساناتی در بازار روبه‌روست.
بررسی‌ها از سطح بازار نشان می‌دهد که قیمت برنج ایرانی و خارجی در هفته‌های قبل با نوسانات ۱۰ تا ۱۵ درصدی در بازار روبه‌رو شد و هر یک از فروشندگان دلایل خاصی را برای این گرانی‌ها مطرح کردند و همواره از افزایش چشمگیر قیمت برنج ایرانی به بالای ۳۰ هزار تومان همزمان با ورود محصول نو به بازار خبر دادند؛ در حالی که رئیس نظام صنفی کشاورزی معتقد است که براساس آنالیز هزینه‌های تولید، هر کیلو برنج نباید با نرخ بیش از ۲۰ هزار تومان به مصرف کننده عرضه شود و در شرایط فعلی تنها در سایه کمبود نظارت دستگاه‌های متولی، سودجویان اقدام به عرضه با نرخ‌های غیر واقعی در بازار می‌کنند.
محمد آقاطاهر رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی اذعان می‌کند در هفته‌های قبل قیمت برنج ایرانی و خارجی به سبب ممنوعیت واردات و ترخیص نشدن برنج‌های مانده در گمرکات کشور ۸ تا ۱۰ درصد رشد داشته است که با عرضه برنج‌های نو در بازار انتظار می‌رود که قیمت با روند نزولی در بازار روبه‌رو شود.
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می رویم تا از آخرین وضعیت تولید و واردات برنج و تاثیر ممنوعیت واردات در فصل برداشت بر روند قیمت در بازار با خبر شویم:
* عرضه برنج نو با نرخ بالای ۳۰ هزار تومان کذب است
محمد شفیع ملک زاده رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی در گفت و گو با خبرنگار صنعت، تجارت و کشاورزی، با انتقاد از گرانی قیمت برنج ایرانی به بهانه ممنوعیت واردات تا پایان فصل برداشت اظهار کرد: براساس مکانیزم کلی، قیمت محصولات کشاورزی از جمله برنج تابع نظام عرضه و تقاضاست به طوری که با ازدیاد عرضه قیمت محصول در بازار کاهش و با کمبود عرضه قیمت افزایش می‌یابد و هیچ ارتباطی به ممنوعیت واردات ندارد.
ملک زاده ادامه داد: بنابر اعلام معاون بازرگانی وزارت صمت، ثبت سفارش و واردات برنج تا پایان فصل برداشت محصول داخل در کشور ممنوع است که همین امر موجب شده برخی از واردکنندگان به بهانه عدم ثبت سفارش، موضوع گرانی و کمبود برنج خارجی و تاثیر گذاری آن در برنج داخل را مطرح کنند.
رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی ممنوعیت واردات برنج در فصل برداشت را سیاست حمایتی از تولید داخل دانست و گفت: تمامی دولت‌ها برای کمک به تولیدکنندگان داخل سعی می‌کنند از واردات در فصل برداشت محصول داخل جلوگیری کنند تا مشکلی در فروش تولید داخل ایجاد نشود.
به گفته وی، اگر واردات برنج به سهولت در فصل برداشت انجام شود، قیمت محصول داخل به حدی اُفت می‌کند که حتی جوابگوی هزینه‌های تولید نخواهد بود، به همین دلیل مسئولان وزارت صمت به سبب نگرانی از آینده بازار و حمایت از شالیکاران شمال کشور این ممنوعیت را اعمال کردند.
ملک زاده با اشاره به اینکه کمبود برنج خارجی به معنای جهش چشمگیر برنج داخل نیست، بیان کرد: با وجود تورم بالای بخش کشاورزی و افزایش چند برابری هزینه‌های تولید، قیمت برنج همانند دیگر محصولات کشاورزی نسبت به مدت مشابه سال قبل نوساناتی داشته است، اما این امر بدان معنا نیست که قیمت برنج ایرانی در سایه کمبود برنج خارجی بی رویه افزایش یابد.
رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی ادامه داد: اگر چه برخی واردکنندگان به سبب دریافت مجوز واردات، اظهاراتی مبنی بر افزایش قیمت برنج ایرانی به بالای ۳۰ هزار تومان را مطرح می‌کنند، اما این موضوع واقعیت ندارد و به سهولت دستگاه‌های نظارتی با اعمال نظارت‌های بیشتر می‌توانند از نوسانات بی رویه قیمت در بازار جلوگیری کنند.
ملک زاده با اشاره به دلایل گرانی عرضه برنج در چند مغازه موجود در یک خیابان گفت: در سایه نبود نظارت صحیح و کنترل بر بازار، برخی افراد سودجو برنج را با نرخ‌هایی بالایی در بازار عرضه می‌کنند، در حالیکه این افراد با نرخ‌های پایینی محصول را از کشاورز خریداری کرده و به سبب احتکار و بهانه‌های مختلف نظیر کمبود با سود‌های چندبرابری محصول را در بازار به فروش می‌رسانند که این موضوع هیچ ارتباطی به تولیدکننده ندارد و در خصوص بسیاری از محصولات کشاورزی صادق است. به عنوان مثال هم اکنون کشاورزان هر کیلو گوجه سر مزرعه را با التماس با نرخ ۶۰۰ تومان به دلال و واسطه می‌فروشند، در حالی که کمتر از ۴ تا ۵ هزار تومان این محصول به دست مصرف کننده نمی‌رسد که فاصله چشمگیر قیمت از مزرعه تا سفره بیانگر نبود نظارت مسئولان بر بازار است.
* ضعف عملکرد دستگاه های نظارتی عامل اصلی تفاوت قیمت برنج
جمیل علی زاده شایق دبیر انجمن برنج کشور در گفت و گو با خبرنگارصنعت، تجارت و کشاورزی، تولید برنج از لحاظ کمی و کیفی در ۱۰ سال گذشته را بی سابقه دانست و گفت: با توجه به شرایط مساعد بارندگی، ذخیره سازی مناسب آب در استان‌های گیلان، مازندران و غرب گلستان و آفتاب بسیار مناسب در فصل تابستان، تولید برنج از وضعیت مناسبی نسبت به سال‌های قبل برخوردار است.
وی از افزایش حداقل ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزارتنی برنج نسبت به سال‌های قبل خبر داد و افزود: برآورد‌های اولیه حاکی از آن است که تولید برنج از مرز ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تن کمتر نخواهد بود چرا که اراضی شالیزاری که در سال‌های ۹۵ تا ۹۷ به سبب خشکسالی و کم آبی برنج کاشت نشده بود، امسال به زیر کشت رفتند.
علی زاده شایق با اشاره به اینکه امسال به سبب شرایط مساعد آبی، سطح زیر کشت برنج از مرز ۶۰۰ هزار هکتار فراتر رفته است، بیان کرد: ذخیره سازی مناسب آب پشت سد‌ها بیش از سال‌های گذشته بدان معناست که تولید برنج در مقایسه با سال‌های قبل از شرایط مساعدی برخوردار است.