کنوکارپوس عامل تنگی نفس اهوازی‌ها نیست ؛ گناه نفت و گاز را برگردن درختان می‌اندازند

در چند سال اخیر پس از نخستین بارش‌های پاییزی، مردم اهواز دچار تنگی نفس می‌شوند. این مساله مسئولان را به این فکر انداخت که عامل اصلی این مشکل را شناسایی کنند. در نهایت برخی مسئولان استانی و کشوری، گرده‌افشانی کنوکارپوس را به عنوان عامل تنگی نفس خوزستانی‌ها مطرح کردند و در پی آن، شهرداری‌ها مکلف به هرس درختان کنوکارپوسی شدند که به گل‌دهی رسیده‌اند.
با این حال، بین نظر مسئولان و برخی محققان اختلافاتی وجود دارد. از طرف دیگر با وجود هرس کنوکارپوس‌ها، امسال هم همچنان اهواز شاهد مراجعه بیماران با عارضه تنگی نفس پس از نخستین بارش‌های پاییزی به مراکز درمانی بود و در هفته‌ای که گذشت پس از بارندگی بیش از ۵ هزار نفر با عارضه تنفسی به مراکز درمانی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی اهواز مراجعه کردند. اینجاست که گاه گفته می‌شود که در ماجرای بارش‌های پاییزی و تنگی نفس، دارند گناه آلودگی‌های ناشی از صنایع نفت و گاز خوزستان را به گردن درخت‌های اهواز می‌اندازند.
* افزایش هرس کنوکارپوس تاثیری در کاهش تنگی نفس نداشته است
علیرضا عالیپور معاون خدمات شهری شهرداری اهواز در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به وجود بیش از ۳۶۸ هزار اصله درخت کنوکارپوس در سطح مناطق هشتگانه شهرداری اهواز اظهار کرد: از ۲۶ مردادماه تا پایان مهرماه امسال ۱۴۲ هزار و ۳۳۴ اصله درخت کنوکارپوس که به گل‌دهی رسیده بودند، هرس شدند.
وی با اشاره به افزایش ۱۷ درصدی هرس کنوکارپوس نسبت به سال گذشته، افزود: هرس درختان کنوکارپوس در سال جاری نسبت به سال گذشته که تعداد بیماران تنفسی به حداقل ممکن رسیده بود، بهتر انجام شد.
معاون خدمات شهری شهرداری اهواز با بیان اینکه هر ساله از نیمه مردادماه به بعد تمرکز هرس بر روی درختان کنوکارپوسی است که به گل‌دهی می‌رسند، ادامه داد: از اواسط شهریورماه تا نیمه آبان ماه سال گذشته، ۵۸ هزار اصله درخت هرس شد در حالی که از نیمه شهریور تا پایان مهرماه امسال ۶۸ هزار و ۸۰۰ اصله کنکوکارپوس هرس شدند.
عالیپور بیان کرد: طبق نظر کسانی که موافق نظریه آلرژی‌زا بودن کنوکارپوس هستند و این درختان را عامل تنگی نفس می‌دانند، درختان انبوه و درختانی که گرده‌افشانی می‌کنند و یا به گل‌دهی می‌رسند باید هرس شوند که در این زمینه اقدام کردیم و امسال شهرداری اهواز با هرس درختان، این عامل مطرح شده را بهتر از سال گذشته رفع کرده است.
* تحقیق دقیقی روی آلرژی‌زایی کنوکارپوس انجام نشده است
معاون خدمات شهری شهرداری اهواز گفت: به اعتقاد افراد شاخص هیات علمی دانشگاه چمران در بخش کشاورزی و دانشگاه کشاورزی رامین، هیچ تحقیقات دقیقی روی آلرژی‌زا بودن و عامل تنگی نفس بودن درخت کنوکارپوس انجام نشده است. جای تعجب دارد که چگونه یک موضوع غیرمستند، در سطح ملی مورد تاکید مسئولان قرار می‌گیرد و عامل نگرانی مردم نسبت به گونه گیاهی می‌شود که مفید است.
وی افزود: درخت کنوکارپوس در پالایش و خودپالایی هوا بسیار موثر است. همچنین فتوسنتز بالایی دارد، کربن زیادی جذب و اکسیژن زیادی آزاد می‌کند و درخت مفیدی است.
* صحبت غیرمستند درباره کنوکارپوس باعث تشویش اذهان عمومی می‌شود
عالیپور تصریح کرد: برخی مسئولان با صحبت غیرمستند و بر اساس شواهد، در تناقض با واقعیت‌های گیاه باعث تشویش اذهان عمومی در سطح کشور می‌شوند.
وی عنوان کرد: با توجه به لزوم ورود شهرداری به برخی مسائل از سال ۹۶، مرکز تحقیقات گل و گیاه را در شهرداری اهواز راه‌اندازی کردیم و به صورت رسمی از سال ۹۷ مکانی به این منظور اختصاص داده شد و تفاهم‌نامه‌ای با دانشگاه کشاورزی رامین برای انجام پروژه‌های مشترک امضا شد. در قالب این همکاری مشترک، تحقیقاتی توسط یکی از اساتید شاخص دانشگاه رامین دکتر مختار حیدری انجام و بالغ بر ۵۰ مقاله خارجی در این زمینه بررسی شد.
* چرا کنوکارپوس عامل تنگی نفس نیست؟
معاون خدمان شهری شهرداری اهواز ادامه داد: هیچ مقاله‌ای در سطح جهان به آلرژی‌زا بودن یا عامل تنگی نفس بودن درخت کنوکارپوس اشاره نکرده است. در کتابی تحت عنوان چک لیست گیاهان سمی و حساسیت‌زا در جهان حتی نام گیاه کنوکارپوس وجود ندارد.
وی افزود: تحقیقات دیگری توسط دکتر مهرانگیز چهرازی یکی از اساتید هیات علمی گروه علوم باغبانی دانشگاه شهید چمران انجام و مشخص شد که دانه‌های گیاه کنوکارپوس سنگین هستند و درون کیسه‌ای باقی می‌مانند. دانه‌های این گیاه، مانند گیاه کهور باز نیستند و به علت سنگین بودن، توان پخش شدن در هوا را ندارند.
عالیپور ادامه داد: برابر تحقیقات دیگری نیز دانه‌های این گیاه تنها توسط حشرات قابلیت جابه‌جایی دارند، نه توسط باد. همچنین بر اثر بارش گرده، قابلیت انتشار خود را از دست می‌دهند. گرده گیاه کنوکارپوس بر اثر بارش در هوا پخش نمی‌شود بلکه به کف زمین می‌چسبد.
* گناه نفت و گاز را بر گردن درخت می‌اندازند
معاون خدمات شهری شهرداری اهواز تصریح کرد: به زعم این اساتید دانشگاهی، متهم کردن گیاه کنوکارپوس به عنوان عامل تنگی نفس خوزستانی‌ها برای انحراف افکار عمومی از آلودگی‌های ناشی از صنایع نفت و گاز است.
وی تصریح کرد: گیاه کنوکارپوس جزو گیاهان کم گرده محسوب می‌شود و از طرف دیگر هم اینکه عنوان می‌شود یک گیاه سمی است و آفت ندارد، اشتباه است.
عالیپور گفت: قرن‌ها است که موش آزمایشگاهی، معیار بیماری‌زا بودن مواد تحت آزمایش است، یک بار با موش آزمایشگاهی این موضوع را تست کنند و ببینند آیا موش آزمایشگاهی با گرده گیاه کنوکارپوس به تنگی نفس مبتلا می‌شود؟
معاون خدمات شهری شهرداری اهواز گفت: بنابراین با قطعیت می‌توانیم بگوییم عامل تنگی نفس در اهواز، کنوکارپوس نیست.
وی ادامه داد: این اساتید عوامل دیگری از جمله باگاس نیشکر، سوختن نیشکر، هیدروکربن‌های حاصل از سوخت نفت که ۱۶ نوع آن در هوای اهواز ثبت شده، میزان ازون موجود در هوای خشک و بارانی و ترکیبات دارای گوگرد را از عوامل تنگی نفس خوزستانی‌ها می‌دانند. عالیپور بیان کرد: با توجه به اینکه شهرداری اهواز طبق مصوبات شورای سلامت به نحو احسن هرس درختان را انجام داده است، اکنون زمان آن فرا رسیده که در زمینه شناسایی و معرفی عوامل تنگی نفس خوزستانی‌ها پس از نخستین بارندگی پاییزی اقدام کرده و عوامل اصلی مطرح شوند.