مدارس هیئت امنایی حق دریافت شهریه ندارند

شورای عالی آموزش و پرورش در راستای کمک به اجرای ماده ۱۳ قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده ۱۴۴ قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور و قانون تشکیل شوراهای آموزش و پرورش در استانها و شهرستان ها و سیاست مدرسه محوری و به منظور ارتقای کیفیت برنامه های آموزشی و تربیتی مدارس، جلب و توسعه مشارکت های مردمی و خیران در احداث و اداره امور مدارس، تقویت نظام مدیریتی مالی و اجرایی مدارس مبتنی بر گسترش عدالت آموزشی و پیمان سپاری مدیریت مدارس، آئین نامه مشارکت های مردمی به شیوه مدیریت هیئت امنایی در مدارس را تصویب کرد.
علیرضا یوسفی رئیس اداره توسعه مشارکت های مردمی اداره کل آموزش و پرورش استان خوزستان اظهار کرد: مجوز هیئت امنایی شدن مدارس به صورت موافقت اصولی موقت و برای مدت یک سال صادر می شود و در صورت احراز استانداردهای لازم به موافقت قطعی تبدیل می شود. در صورتی که عملکرد مدرسه هیئت امنایی از نظر شورای آموزش و پرورش منطقه اثر بخش باشد، اداره مدرسه به صورت هیئت امنایی با رعایت مقررات واگذاری مدارس و حفظ حقوق دولت جمهوری اسلامی ایران بلامانع است.
وی بیان کرد: مدیر مدرسه موظف است در تابستان هر سال برنامه سال تحصیلی آینده (شامل رئوس برنامه و دلایل توجیهی، برآورد اعتبارات و محل تامین اعتبارات) را تهیه و جهت تصویب به هیئت امنا مدرسه ارائه دهد و پس از تامین منابع مورد نیاز آن را اجرا کند و ضمن همکاری و هماهنگی مستمر با هیئت امنا در پایان سال تحصیلی گزارش عملکرد مدرسه را به تائید هیئت امنا برساند. ارکان مدرسه (مندرج در آئین نامه اجرایی مدارس) در چارچوب وظایف خود با هیئت امنا همکاری خواهند کرد و از توانمندی و ظرفیت هیئت امنا برای بهبود و ارتقای کیفیت فعالیت های آموزشی و تربیتی استفاده مطلوب را به عمل خواهند آورد.
یوسفی در ارتباط با منابع مالی مدارس هیئت امنایی گفت: این مدارس به شیوه های مختلفی از جمله ‌اعتبارات دولت در قالب بخشی از سرانه هزینه تمام شده با توجه به مقررات آموزش و پرورش و در قالب قرارداد فیمابین پرداخت می شود. این اعتبارات مطابق تبصره ۲ ماده ۱۴ قانون شوراهای آموزش و پرورش مصوب مجلس شورای اسلامی به صورت کمک تلقی می شود. هدایا و کمک های مردمی داوطلبانه که در خارج از فصل (موعد) ثبت نام دانش آموزان در چارچوب مقررات ابلاغی آموزش و پرورش دریافت می شود. وجوهی که از طریق شورای آموزش و پرورش شهرستان یا منطقه با توجه به عملکرد موفق مدرسه به صورت تشویقی در اختیار مدرسه قرار می گیرد. وجوهی که از ارائه خدمات آموزشی و پرورشی فوق برنامه (اضافه بر برنامه های رسمی آموزش و پرورش) دریافت می شود. هدایا و کمک های نقدی و غیر نقدی که از خیر یا خیرین دریافت می شود، اعتبارات را برای اداره بهتر جذب می کنند.
فعالیت ۶۵ مدرسه هیئت امنایی در خوزستان
وی اذعان کرد: مدارس هیئت امنایی با توجه به ظرفیت خود موظف به ثبت نام از دانش آموزان واجد شرایط با اولویت محدوده جغرافیایی خود هستند و برگزاری آزمون ورودی و تعیین شرط معدل برای گزینش و ثبت نام دانش آموزان غیر محلی در مدارس مشمول این آئین نامه مجاز است. عملکرد هیئت امنا،‌ توسط اداره آموزش و پرورش شهرستان یا منطقه بررسی، ارزیابی و به شورای آموزش و پرورش شهرستان یا منطقه مربوط گزارش می شود. چنانچه نتایج این ارزیابی برای شورای آموزش و پرورش شهرستان یا منطقه رضایت بخش بود، اقدامات لازم برای تشویق و تداوم فعالیت آن معمول می دارد و در صورت رضایت بخش نبودن، شورای مذکور می تواند نسبت به انحلال آن اقدام کند، در این صورت وظای هیئت امنا تا پایان سال تحصیلی به شورای مدرسه واگذار می شود.
رئیس اداره توسعه مشارکت های مردمی اداره کل آموزش و پرورش استان خوزستان گفت: در سطح شهرستان اهواز نزدیک به ۶۵ مدرسه به صورت هیئت امنایی در شورای آموزش و پرورش اهواز طرح شده که در حال بررسی، پیگیری و انجام مراحل اداری است. در صورت تصویب شورا تعداد این مدارس تقریباً ۵۰ درصد افزایش پیدا خواهد کرد.
یوسفی در ارتباط با فعالیت این مدارس گفت: از نظر کارشناسی چنانچه کیفیت آموزش این مدارس بر اساس دستورالعمل ارتقا پیدا کند مدارس بسیار خوبی برای ارتقای آموزشی هستند. ضمناً جامعه نیز از فعالیت این مدارس استقبال کرده است. به عنوان مثال بعضی از مدارس هیئت امنایی پس از تکمیل ظرفیت مراجعان زیادی برای ثبت نام دارند. وجه تمایز این مدارس نسبت به مدارس دولتی در کیفیت بخشی، برگزاری کلاس های فوق برنامه و استفاده از دبیران با تجربه است.
برای سال تحصیل گذشته تعداد مدارس هیئت امنایی که اقدام به پذیرش دانش آموزان به این شیوه کرده اند شامل دخترانه ابتدایی ۲۷ مدرسه با ۱۱ هزار و ۱۸۳ دانش آموز، پسرانه ابتدایی ۲۱ مدرسه با شش هزار و ۷۹۷ دانش آموز، دخترانه متوسطه دوره اول ۱۱ مدرسه با دو هزار و ۶۲۵ دانش آموز، پسرانه متوسطه دوره اول ۱۴ مدرسه با چهار هزار و ۷۲ دانش آموز، دخترانه متوسطه دوره دوم ۱۳ مدرسه با چهار هزار و ۴۸۴ دانش آموز، پسرانه متوسطه دوره دوم ۲۰ مدرسه با هفت هزار و ۴۰۵ دانش آموز، هنرستان های فنی و حرفه ای دخترانه دو مدرسه با ۴۲۴ دانش آموز، هنرستان های فنی و حرفه ای پسرانه چهار مدرسه و یک هزار و ۶۹۱ دانش آموز و هنرستان های کاردانش دخترانه دو مدرسه با ۴۸۹ دانش آموز بودند.
دریافت وجه اجباری در برخی مدارس
یکی از دانش آموزان ناحیه سه اهواز که در مدرسه هیئت امنایی تحصیل کرده معتقد است که مدارس هیئت امنایی تنها اقدام به دریافت پول می کنند و در قبال این مبالغ دریافتی کار خوبی را ارائه نمی دهند. این دانش آموز ادامه می دهد که من و همکلاسی هایa خود حتی نسبت به تدریس معلم کلاسمان اعتراض کردیم اما مدیر نه تنها آن معلم را تغییر نداد بلکه روش تدریسش هم تغییری نداشت.
مادر یکی از دانش آموزان پسری که در یکی از مدارس هیئت امنایی ناحیه یک اهواز درس می خواند نیز گفت: این مدارس مبالغ زیادی را ما دریافت می کنند اما حتی در تجهیز مدرسه مانده اند و معلوم نیست که این مبالغ دریافتی کجا هزینه می شود.
یکی از دانش آموزان دختر نیز می گوید با فعالیت مدارس هیئت امنایی بسیار موافق هستم چرا که تجهیزات عالی و نحوه تدریس این مدارس را از مدارس دولتی متمایز می کند و باعث ارائه عملکرد بسیار خوبی از سوی مدارس فوق می شود. ضمن اینکه تحصیل دانش آموزان در این مدارس باعث ارتقای وضعیت علمی آنها می شود.
پدر یکی از دانش آموزان دختر نیز در خصوص مشکلات این مدارس می گوید: سال قبل مدرسه ای که نزدیک محل سکونت ما قرار داشت یک مدرسه معمولی دولتی بود که دختر مثل سایر دانش آموزان بدون پرداخت هیچ وجهی در آن درس می خواند ولی امسال به ما اعلام کرده اند که این مدرسه به صورت هیئت امنایی اداره خواهد شد و ما باید پولی را برای این کار پرداخت کنیم.
عدنان کروشاوی افزود: پرداخت پولی که مدرسه از ما درخواست کرده است برای من قابل پرداخت نیست زیرا در توان من نیست به همین دلیل اکنون برای تحصیل فرزند خود با مشکل مواجه شده ام و آنها از ثبت نام آن خودداری می کنند از سوی دیگر رفتن دخترم به مدرسه ای دیگر نیز برای ما سخت است به همین دلیل مدیران آموزش و پروش استان باید در این خصوص چاره اندیشی کنند زیرا همه دانش آموزان محل در این مدرسه درس می خوانند و رفتن به مدرسه ای دیگر برای ما سخت و مشکل است.

کاستی هایی در مدارس هیئت امنایی وجود دارد

مدیر کل آموزش و پرورش استان خوزستان در گفتگو با خبرنگار مهر در ارتباط با مشکلات برخی اولیا و دانش آموزان در خصوص عملکرد این مدارس گفت: این مدارس در بهترین مناطق هستند که دارای بهترین فضاها نیز هستند. مدیران این مدارس به طور معمول بهترین معلمان را برای تدریس انتخاب می کنند و به طور کلی در هر کدام از مدارس استان چه دولتی و چه غیر دولتی کم و کاستی هایی وجود دارد. وجود کمبودها به نوع مدرسه (دولتی و غیر دولتی)، فضای مدرسه یا منطقه آن مدرسه ارتباطی ندارد.

وی افزود: طرح مدارس هیئت امنایی یک طرح جدید است و اجرای بسیار مطلوب و بدون کاستی آن زمان خواهد برد. تمام تلاش ما این است که بر اساس دستور العمل کار خود را به نحو احسن و با توجه به چارچوب های قانونی دستورالعمل انجام دهیم. معمولاً بیشترین برنامه ریزی های آموزش و پرورش برای فضاهای آموزشی در فصل تابستان انجام خواهد شد بنابراین هم اکنون در حال برنامه ریزی برای مدارس خاص به ویژه مدارس هیئت امنایی هستیم تا زمینه رضایت بیشتر مردم و دانش آموزانی که در این مدارس مشغول تحصیل هستند را فراهم کنیم.

در هر صورت وزارت آموزش و پرورش یکی از دستگاه های گسترده و پر جمعیتی است که همیشه با مشکل کمبود اعتبارات مواجه هست. معمولاً کم و کاستی های موجود در این وزارت تنها متوجه آنها نخواهد بود و استانداری ها و برخی نهادهای دولتی دیگر نیز باید در تخصیص اعتبار با این وزارت نهایت همکاری را داشته باشند.

شاید یکی از علل حضور پر رنگ خیرین آموزشی و یا مدرسه ساز در چند سال اخیر رسیدن به این مسئله است که سرمایه گذاری موفق در آموزش و پرورش جواب خواهد داد. البته اجر معنوی این کار نیز برای آنها محفوظ خواهد بود.