مردانی که می‌خواستند فرمانروایی کنند

کمپانی فیلمسازی «دریم ورکز» در حالی توسط استیون اسپلبرگ، جفری کاتزنبرگ و دیوید گِفِن تاسیس شد که به نظر می‌رسد این افرد نتوانستند آرزوهای خود را آنطور که باید و شاید محقق کنند.

«دریم ورکز» استودیویی هالیوودی است که سال ۱۹۹۴ با جاه طلبی تمام و آرمان فتح قله های دنیای مولتی مدیا توسط سه نفر از نام­داران صنعت سرگرمی بنا نهاده شد؛ استیون اسپلبرگ کارگردان بزرگ، جفری کاتزنبرگ غول دنیای انیمیشن و دیوید گِفِن نابغه صنعت موسیقی و صدابرداری. افرادی که تصور جمع شدن آنها در کنار یکدیگر خیلی سخت بود.

در همان زمان تاسیس کمپانی، گِفِن اعتراف کرد که برای اولین بار در طول عمرش است که می خواهد با داشتن شریک کار کند. در واقع دریم ورکز افسانه گرگ­‌های تنهایی بود که برای رقابت با رقبای صنعتی در کنار یکدیگر جمع شده بودند، وگرنه هر یک تمایل بی حدی به حفظ قلمروی شخصی خود داشتند.

هر یک از این سه نفر تخصص و ایده­‌آل های خود را به میان آوردند.

دریم ورکز

دیوید گفن دو کمپانی بزرگ ضبط صدا و موسیقی را بنا نهاده و فروخته بود و به­ تازگی از جنگ با سرطان به سلامت بیرون آمده بود.

جفری کاتزنبرگ مرد افسانه­ ای کمپانی عظیم دیزنی بود و سال ­ها در مقام رییس هیات مدیره آنجا فعالیت داشت و بعد از اختلاف شدید با مایکل آیزنر، مدیر عامل وقت دیزنی و دعوا و جنجال بزرگی که پیش آمد ، توسط دیزنی کنار گذاشته شده بود و برایش موفقیت دریم ورکز نه تنها حیاتی بود بلکه خیال به زانو درآوردن دیزنی را نیز در سر داشت.

و در نهایت استیون اسپیلبرگ بزرگ که حضورش همچون آهن­ربا باعث جذب کارگردانان، نویسندگان و هنرمندان بزرگ به سوی کمپانی نوپای آنان می شد. شاید حضور اسپیلبرگ و ریسک سرمایه گذاری او در یک کمپانی تازه کار کمی عجیب می نمود، او مردی­ است که حتی در آن زمان، هر پروژه ای را می­ خواست می توانست در اختیار داشته باشد اما انگیزه های او چیزی عمیق­‌تر و درونی تر بود. اسپیلبرگ، فرزند طلاق بود و در کنار خواهر و مادرش بزرگ شده بود و تاسیس کمپانی و این عهد و پیمان برادرانه چیزی بود که سال­ ها در طلبش بود. وی همچنین فردی احساساتی بود که می خواست فضایی هنری و دوستانه خلق کند تا همچون سال­ ها قبل محفلی باشد برای گرد هم آمدن هنرمندان جوان و خلاقی که خود دست به خلق پروژه های بزرگ می زنند.

دریم ورکز

در ابتدا «دریم ورکز» با غلبه بر مشکلات اداری و معترضان محیط زیست و موانع دیگر تمام پول و وقت خود را صرف ساخت ایده افسانه­‌ای اسپیلبرگ کرد. استودیویی بزرگ در منطقه Play Vista لس­ آنجلس. اما زمانی که این پروژه بعد از صرف هزینه­ های گزاف و هیاهوی بسیار نیمه کاره رها شد ناامیدی تلخی در اسپیلبرگ برجا ماند. اگرچه تعهد او به این پیمان و دریم ورکز همیشه مورد سوال بود. در سال­‌های اول که دریم ورکز ناامیدانه و به سختی در پی جذب منابع و ساخت فیلم­‌های بیشتر و ایجاد درآمد بود، اسپیلبرگ با قبول پیشنهادهای پرمنفعت از سایر استودیوها مانند یونیورسال برخی از موفق­ترین فیلم‌­هایش همچون «پارک ژوراسیک-دنیای گمشده» را برای آنان ساخت.

کاتزنبرگ اما تمام انرژی خود را معطوف به راه ­اندازی استودیوهای انیمیشن، ایجاد شاخه برنامه­ های تلویزیونی و بازی ­های کامپیوتری و پخش آن­ها کرد. با وجود داشتن این مسئولیت بزرگ، او از پذیرفتن هرگونه سمت سطح بالا سر باز زد و در مقامی پایین­‌تر از تیم مدیریتی اسپیلبرگ در چارت سازمانی نقش مدیریت توسعه کمپانی را بر عهده گرفت. اما او در این مقام در انجام یکی از مهم­ترین وظایفش شکست خورد و آن افزایش سطح تولیدات سالانه کمپانی بود.

آن­ها اما یک استعداد بسیار ویژه و ماهرانه در جذب افراد و سرمایه داشتند و بدین صورت بود که پل آلن یکی از بنیانگذاران مایکروسافت که به تازگی از سرمایه­ گذاری در پیکسار اجتناب کرده بود با توانایی ویژه دیوید گفن در راضی کردن او، قانع به یک سرمایه ­گذاری ۵۰۰ میلیون دلاری و در اختیار گرفتن ۲۴ درصد از سهام کمپانی شد.

دریم ورکز

در طی سال­ ها دریم ورکز نقاط حساس بسیار موفقیت آمیزی نیز داشته است. فیلم هایی چون نجات سرباز رایان (۱۹۹۸)، زیبای آمریکایی (۱۹۹۹) و سری انیمیشن­ های «شرک» که بالاترین جوایز را بدست آوردند و گیشه ­های فروش سراسر جهان را در اختیار خود درآوردند.

این استودیو همچنین توانست انیمیشن‌های فرار مرغی، ماداگاسکار و کسب جایزه اسکار در سال ۲۰۰۲ به خاطر انیمیشن «شرک» را در کارنامه اش ثبت کند.

اما موفقیت های آنان هیچ­گاه از ضررها و شکست­ هایشان فراتر نرفت. دریم ورکز هرگز نتوانست به اندازه ­ای که هزینه­ های سر بار خود را پوشش دهد تولید کافی داشته باشد و پروژه های ناموفق و گران ­قیمتی چون «سند باد» و «جاده ای به الدورادو» حیاتش را بیش از پیش به خطر انداخت.

جاه ­طلبی­ های دریم ورکز در صنعت مولتی مدیا نیز در نهایت به هیچ جایی ختم نشد. بخش ­های تلویزیونی، بازی­ های کامپیوتری، سرگرمی های اینترنتی و موسیقی با سرعت تغییرات زمانه هماهنگ نبودند و همگی در نهایت بسته رو به رو شده یا فروخته شدند.

سال ۲۰۰۴ بخش انیمیش دریم ورکز DreamWorks Animation SKG (DWA) نیز جدا شد و به صورت یک کمپانی سهامی عام درآمد و هم اکنون توسط کاتزنبرگ اداره می شود.

نجات سرباز رایان

اسپیلبرگ هنوز با پشتیبانی شرکت هندی Reliance ADA Group فیلم ­هایش را تحت عنوان دریم ­ورکز می­‌سازد ولی توزیع آن­ها بر عهده یونیورسال است. دیوید گفن هم مدت کوتاهی بعد از به سرانجام رساندن معامله با این شرکت هندی، دریم ورکز را برای همیشه ترک کرد.

با سرمایه ­گذاری اولیه ۳۳ میلیون دلاری و بهره ۱۷۵ میلیون دلاری به ازای هر نفر، هر سه بنیان­گذار در نهایت سود مناسبی را از آن خود کردند. همان­طور که پل آلن در نهایت از این شراکت خارج شد. اما دریم ورکزی که قرار بود قله های صنعت سرگرمی را در اختیار داشته باشد تکه تکه کوچکتر شد تا آن چه بر جا می­‌ماند کوچکترین شباهتی با آن رویای اولیه نداشته باشد.

DreamWorks SKG یک کسب و کار خلاق اما بدون استراتژی بود با بنیان­گذارانی آرمان­گرا که به جای حساب­گری افراط‌گر و بی خیال بودند. آن­ها گمان می کردند به خاطر کسی که هستند موفق می­‌شوند و حتی حروف اول نام خود را بر نام کمپانی نهادند اما همگی اشتباه می‌­کردند!