مسابقه تولید جای تحریم را می‌گیرد؟

همزمان با عزم ایران برای بازگرداندن بشکه‌های نفت خود به بازار، مسابقه سهم خواهی چهار کشور تولیدکننده بزرگ نفت جهان، افزایش صادرات نفت ایران حتی در صورت لغو تحریم را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است.

بازگشت بشکه‌های نفت ایران به بازار جهانی مهمترین استراتژی اقتصادی دولت تدبیر و امید در طول یکسال گذشته تاکنون بوده است به طوری‌که به استناد اظهارات وزیر نفت باید در دو مرحله در مجموع یک میلیون بشکه طلای سیاه ایران وارد بازار شود.

بر این اساس همزمان با آغاز دور جدید مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ مکاتبات و رایزنی‌ها با مشتریان سنتی و سابق خود برای امضای قراردادهای جدید تولید و صادرات نفت همچون شرکت‌های توتال فرانسه، انی ایتالیا، شل انگلیس، گلنکور سوییس، پالایشگرهای یونان و آلمان، سریلانکا، آفریقای جنوبی و چند کشور آسیایی آغاز شده است.

بر اساس گزارش‌های منتشر شده توسط دبیرخانه اوپک، تولید نفت ایران در ماه ژوئن سال جاری میلادی با ۵۰ هزار بشکه افزایش به ۲.۸۵ میلیون بشکه در روز رسید.

این رقم بالاترین رقم تولید طلای سیاه ایران از مارس ۲۰۱۴ میلادی تاکنون بوده و همزمان با افزایش تولید گزارش‌ها از جهش صادرات نفت ایران به ترکیه، چین، هند و ژاپن در طول سه ماه گذشته تاکنون حکایت دارد.

با این وجود، شرایط برای بازگشت یک میلیون بشکه نفت ایران به بازار جهانی پس از لغو تحریم‌ها بسیار دشوار و چالش برانگیز به نظر می‌رسد به طوری‌که کشورهایی همچون روسیه، عراق، آمریکا و عربستان سعودی یک مسابقه تمام عیار سهم خواهی در بازار نفت را کلید زده اند.

رکورد صادرات نفت اوپک و عراق شکسته شد

هر چند این روزها نگاه بازار نفت به میزان نفت مازاد عربستان سعودی در بازار جهانی است اما عراق به صورت چراغ خاموش حجم تولید و صادرات نفت خود را افزایش داده است.

از این رو عراق به عنوان یکی از کشورهای همسایه که روابط سطح بالای سیاسی و اقتصادی هم با ایران دارد، با تولید بیش از چهار میلیون و ۳۸۸ هزار بشکه نفت خام در روز یک رکورد جدید را در تاریخ نفتی این کشور عضو اوپک به ثبت رسانده است.

عاصم جهاد سخنگوی وزارت نفت عراق با بیان اینکه عراق در ماه ژوئن سال جاری میلادی به طور میانگین روزانه سه میلیون و ١٨٧ هزار بشکه نفت روانه بازارهای جهانی کرده است، می گوید: صادرات نفت خام این کشور در ماه مه با ۱.۳ درصد افزایش به سه میلیون و ١۴۵ هزار بشکه رسیده بود.

در همین حال، مسئولان نفتی دولت بغداد از برنامه‌ریزی به منظور افزایش حجم صادرات نفت خام تا سطح چهار میلیون بشکه در روز خبر می‌دهند که قطعا دستیابی عراقی‌ها به این رکورد جدید نفتی، جا را برای بشکه‌های نفت ایران در بازار حسابی تنگ خواهد کرد.

انقلاب جدید نفتی اعراب در اوپک

یکی از مهمترین پیش شروط بازگشت یک میلیون بشکه نفت ایران به بازار جهانی تثبیت سقف تولید طلای سیاه اوپک در محدوده ۳۰ میلیون بشکه در روز است و در صورت افزایش تولید نفت کشورهای عضو این سازمان در کنار سقوط دوباره قیمت‌ها، افزایش عرضه طلای سیاه توسط ایران را هم با سایه و روشن‌های متعددی روبرو می کند.

سید محمدعلی خطیبی نماینده سابق ایران در اوپک هفته گذشته در گفتگو با مهر با تاکید بر اینکه تقاضای فصلی منجر به بالا رفتن نسبی قیمت نفت در بازار خواهد شد، گفته بود: این ثبات قیمت در گروی آن است که عرضه نفت توسط کشورهای عضو اوپک از محدوده ۳۰ میلیون بشکه در روز عبور نکند و کشورهایی همچون ایران و لیبی هم از ظرفیت تولید و صادرات نفت خام خود به طور کامل استفاده نکنند.

براساس گزارش منتشر شده توسط رویترز تولید نفت اوپک با افزایش عرضه طلای سیاه توسط عربستان و عراق با افزایشی حدود ۳۰۰ هزار بشکه ای در روز از مرز ۳۰ میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه عبور کرده است.

رسانه های خارجی اعتقاد دارند اعضای اوپک به ویژه عربستان و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس با هدف از دور خارج کردن پروژه‌های گران قیمت برداشت نفت از ذخایر نامتعارف، عرضه طلای سیاه خود را افزایش داده اند.

آمریکا رکورد دار تولید نفت جهان شد

پس از عراق، ایالات متحده آمریکا هم به یک رکورد جدید تولید نفت دست یافت به طوری‌که تازه ترین ارزیابی اداره اطلاعات انرژی آمریکا نشان می‌دهد تولید نفت آمریکا در ماه آوریل سال ۲۰۱۵ میلادی به بالاترین سطح از سال ١٩٧١ میلادی تاکنون رسیده است.

از این رو پس از ثبت رکوردهای جدید تولید نفت توسط روس‌ها، تولید نفت آمریکا در ماه آوریل با ٩ هزار بشکه افزایش نسبت به ماه پیش از آن به ٩ میلیون و ٧٠١ هزار بشکه در روز رسید، این در حالی است که تداوم رشد نفت آمریکا در ماه مه حکایت از آن دارد که هدف افزایش مستمر برداشت نفت این کشور از ذخایر شیل اویل همچنان ادامه دارد و این روند می‌تواند قیمت نفت شاخص دابلیو. تی. آی آمریکا را هم تحت تاثیر قرار دهد.

همزمان با افزایش بی سابقه تولید نفت در آمریکا، تعداد دکل‌های نفتی این کشور در تازه ترین گزارش شرکت آمریکایی بیکر هیوز، پس از ٢٩ هفته کاهش پی در پی تعداد ١٢ دستگاه افزایش یافت و مجموع آن به ۶۴٠ دکل در هفته گذشته رسیده است.

نفت در سراشیبی سقوط قرار گرفت

همزمان با ثبت رکوردهای پی در پی افزایش تولید و صادرات نفت توسط کشورهای عربی عضو اوپک به ویژه عربستان سعودی و عراق، کشورهای نانو اوپک به پرچمداری آمریکا و روسیه، قیمت طلای سیاه در بازار جهانی بار دیگر در سراشیبی سقوط قرار گرفته است.

در این بین آغاز دور جدید ارزان فروشی نفت توسط عربستان سعودی، پیش بینی می‌شود روند کاهشی قیمت طلای سیاه در بازارهای آسیایی بیش از سایر بازارها تداوم یابد.

شرکت آرامکوی عربستان سعودی قیمت نفت خام متوسط و سنگین خود را به دلیل اختلاف قیمت با نفت کوره برای تحویل به مشتریان آسیایی در ماه اوت کاهش خواهد داد.

از سوی دیگر، قیمت نفت خام شاخص برنت دریای شمال در معاملات صبح امروز با یک دلار و ٧۵ سنت کاهش به ۶٠ دلار و ٣٢ سنت برای هر بشکه رسید، در همین حال قیمت نفت شاخص دابلیو. تی. آی آمریکا هم با یک دلار و ۴١ سنت کاهش، ۵۵ دلار و ۵٢ سنت برای هر بشکه داد و ستد شد.