کبوترهای سیاه بلای جان اوباما!/ آیا کاخ سفید تسویه حساب می کند؟

رای منفی سناتور «چاک شومر» به توافق هسته ای ایران و اعضای ۱+۵، جنجال زیادی را در میان طرفداران حزب دموکرات آمریکا ایجاد کرده است. سناتور شومر به لحاظ اعتباری سومین سناتور دموکرات کنگره و از اصلی ترین طرفداران لابی آیپک محسوب می شود. با این حال کمتر کسی تصور می کرد وی مخالفت مطلق خود با توافق نهایی را اعلام و بر روی آن تاکید نماید.

تا این لحظه ۱۶ سناتور دموکرات موافقت مطلق خود را با توافق نهایی میان ایران و اعضای ۱+۵ و متن برجام اعلام کرده و به دفاع از آن پرداخته اند. به نظر می رسد پس از اعلام مخالفت رسمی چاک شومر با توافق نهایی، چهار تن دیگر از  سناتورهای دموکرات مانند «باب منندز»، «پتی مورای»، «باب کیسی» و «رون ویدن» جرات بیشتری برای ابراز مخالفت با توافق صورت گرفته پیدا کرده اند.

اگرچه مقامات کاخ سفید در صددند اعلام مخالفت سناتور شومر با توافق هسته ای را موضوعی عادی جلوه دهند، اما به نظر می رسد اصلی ترین ترس مقامات دولت اوباما، استمرار این روند در سنای آمریکا و حتی در مجلس نمایندگان است.

ابراز مخالفت سناتورهای حزب دموکرات با توافق هسته ای هزینه سختی برای دولت اوباما خواهد داشت زیرا تقریبا کمتر سناتور جمهوری خواهی وجود دارد که قصد پیوستن به حامیان توافق نهایی با ایران را داشته باشد. در این میان تنها سناتور «جف فلیک» از حزب جمهوری خواه نسبت به دادن رای مثبت به توافق نهایی با ایران تمایل دارد. البته او نیز رای مثبت خود را هنوز ابراز نکرده است.

هم اکنون اوباما نگران یارگیری بیشتر حزب جمهوری خواه و لابی آیپک از دموکرات هاست. این یارگیری مدت هاست آغاز شده است. عدم ابراز موافقت قطعی ۲۸ سناتور دموکرات با توافق نهایی، بر نگرانی های اوباما افزوده است. رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا جهت استفاده از حق وتوی خود در برابر رای منفی کنگره، حداقل به رای مثبت ۳۴ سناتور دموکرات نیازمند خواهد بود. از این رو حداقل باید ۱۸ سناتور دیگر حمایت قاطعانه خود را از توافق هسته ای نهایی با ایران اعلام کنند.

 با این حال تعلل ۲۸ سناتور دموکرات در ابراز این موافقت بر دامنه نگرانی های اوباما و جان کری افزوده و از همین رو طی روزهای اخیر جلسات متعددی میان ارنست مونیز و جان کری با سناتورهای حزب دموکرات برگزار شده است. البته هنوز از خروجی این جلسات اخباری در دست نیست، اما نگاه انتقادی سناتورهایی مانند باب منندز نسبت به توافق نهایی به قوت خود باقی مانده است.

در دوران ریاست جمهوری جرج واکر بوش نیز «کبوترهای سیاه» به بلای جان حزب دموکرات تبدیل شده بودند. یکی از این سناتورها «جو لیبرمن» بود. فردی که با وجود تعلق خاطر حزبی به دموکرات ها، در همه تصمیم گیری های خود تابع حزب جمهوری خواه و شخص جرج بوش بود. او از جنگ عراق، افزایش بودجه های جنگی و… حمایت می کرد و حتی در جریان رقابت های انتخاباتی سال ۲۰۰۸ ایالات متحده آمریکا نیز در کمال ناباوری بسیاری از دموکرات ها، در ستاد انتخاباتی «جان مک کین» مشغول به فعالیت شد. او رویکرد جنگ طلبانه جرج بوش و جان مک کین را بارها مورد حمایت قرار داد. هم اکنون دیگر از جو لیبرمن در سنای آمریکا خبری نیست اما افرادی مانند «چاک شومر» جای وی را پرکرده اند.

چاک شومر طی روزهای اخیر به نماد کارشکنی در حزب دموکرات آمریکا تبدیل شده و سران حزب دموکرات موضوع اخراج وی از حزب یا محدود کردن دامنه فعالیت های سیاسی وی را در دستور کار قرار داده اند. از سوی دیگر کاخ سفید صراحتا اعلام کرده است که حمایت های خود از شومر در انتخابات سنای سال ۲۰۱۶ را متوقف خواهد کرد.

 در هر صورت ابراز مخالفت چاک شومر با توافق هسته ای نهایی موضوعی نیست که بتوان به سادگی از کنار آن گذشت. از دید بسیاری از تحلیلگران مسائل آمریکا، سناتور شومر راه را برای ابراز مخالفت صریح برخی دموکرات ها در قبال توافق نهایی هموار کرده است.

در نهایت اینکه اوباما همچنان نسبت به بازی «کبوترهای سیاه» در زمین «باز» های آمریکا احساس ترس می کند. این احساس ترس تا زمانی که حداقل ۳۴ سناتور توافق قطعی خود را از برجام اعلام نکنند به قوت خود باقی خواهد ماند.

به نظر می رسد طی یک هفته آتی، مواضع نهایی بسیاری از دموکرات ها در قبال توافق نهایی آشکار شود. در برهه فعلی رای هر یک از سناتورهای دموکرات برای اوباما تعیین کننده خواهد بود. البته  فارغ از رای مثبت یا منفی سنا به توافق، در آینده شاهد تسویه حساب سیاسی سران ارشد حزب دموکرات با کبوترهای سیاه خواهیم بود.